Karmienie piersią – dlaczego nie piersi a głowa gra pierwsze skrzypce
Rozwój laktacji przebiega na trzech poziomach:
- hormonalnym,
- neurohormonalnym (na tych chcę się skupić tym razem)
- oraz autokrynnym.
Ale zacznijmy od początku ;) Mam nadzieję, że uda mi się w sposób przystępny przekazać to co najważniejsze.
Proces rozwoju a także zapoczątkowanie wydzielania mleka to laktogeneza. Dzieli się on na trzy etapy:
- to czas zmian następujących w ciąży do pierwszej/drugiej doby po porodzie (laktogeneza I)
- ten rozpoczyna się ok 30 godz. po porodzie i trwa do stabilizacji wydzielania pokarmu (laktogeneza II)
- to czas utrzymania czynności wydzielniczych gruczołu.
Ciąża to czas przygotowań, dobrze już zacząć edukację nt. karmienia piersią. W tym czasie największą pracę wykonują hormony płciowe głównie wytwarzane przez jajniki. Progesteron łożyskowy (jego źródłem jest początkowo ciałko żółte, a następnie łożysko) wpływa na gwałtowny rozwój pęcherzyków mlecznych, a estrogeny (hormony jajnika) warunkują odpowiedni rozrost kanalików mlecznych.
Już ok 16 tygodnia ciąży, więc stosunkowo wcześnie pęcherzyki rozpoczynają wytwarzanie mleka przedporodowego (prepartum milk). Ten proces to wynik działania prolaktyny, która warunkuję dojrzałość wydzielniczą laktocytów - komórek wytwarzających mleko.
Prolaktyna to hormon przysadki mózgowej. W czasie ciąży jej działanie jest ograniczone poprzez estrogeny i progesteron. Do głosu dochodzi po urodzeniu łożyska, kiedy to poziom prolaktyny pozostaje na stałym poziomie, a gwałtownie spada dwu pozostałych. W okolicy 2-4 doby dochodzi do gwałtownego wzrostu pracy komórek wydzielniczych gruczołu piersiowego, wówczas obserwujemy nawał pokarmowy. Poziom prolaktyny wzrasta również w momencie kiedy maluszek ssie pierś.
Następnym ważnym dla laktacji hormonem jest oksytocyna. Zwana hormonem miłości, szczęścia i macierzyństwa odpowiada nie tylko za skurcze macicy podczas porodu ale również za wypływ mleka i budowanie kompetencji jako mamy.
Jak to działa?
Hormony po krótce zostały opisane. Reszta działa dzięki odruchom neurohormonalnym. Dlatego tak ważne jest, aby jak najczęściej noworodek ssał pierś. Mimo, często dużych trudności, nie należy się poddawać. Receptory znajdujące się na skórze otoczek sutkowych na skutek ssania stymulują do pracy przysadkę, która w odpowiedzi wydziela prolaktynę, ta z kolei zmusza laktocyty w gruczołach do wydzielania mleka. Ten proces to odruch prolaktynowy.
Maluszek przy piersi budzi w mamie bardzo pozytywne emocje, ciepło, czułość, troskę. Brodawka sutkowa jest bardzo unerwiona. Bodźce dostarczane podczas ssania w połączeniu z emocjami i tu muszę podkreślić, pozytywnymi emocjami, powodują wypływ mleka. Ten odruch to odruch oksytocynowy. Pamiętaj nie jesteś sama - specjalista możne pomoc Ci lepiej zrozumieć potrzeby Twojego dziecka.
Ostatni z odruchów to odruch autokrynny. Z czasem trwania laktacji to właśnie on przejmuje kontrolę nad produkcją. Krótko mówiąc im więcej dziecko zjada tym więcej mama jest w stanie wyprodukować pokarmu. Każde odstępstwo, zwłoka w opróżnianiu piersi może skutkować zaburzeniem laktacji.
Reasumując drogie mamy, przyszłe mamy. Kiedy nadchodzi ten czas, gdy zostajecie rodzicami niewątpliwie jest to czas bardzo szczególny, bogaty w trudności, wątpliwości i obawy. To czas niełatwy również dla nowonarodzonych. Jednak matka natura tak doskonale go zaplanowała, że obydwoje sobie pomagają. Mama będąc blisko zapewnia dziecku bliskość, bezpieczeństwo a także najlepsze pożywienie. Dziecko pomaga jej w ciężkiej pracy wytwarzania tegoż pożywienia, wzmacniać kompetencje jako mamy.
